.png)
Esselamu Aleykum ;
Dinimizde kolay olduğunu bildiğimiz ancak detayına indiğimizde aslında pek de bilmediğimiz bir konu var. Sehiv Secdesi. Hangi durumlarda ve nasıl yapılır? Hükmü nedir?
Bizlere öğretilen tarifi ; "Farzın Tehiri (yani geciktirilmesi) Vacibin terk ve tehiri (geciktirilmesi) durumunda namazın sonunda yapılan yanılma secdesidir". Hükmü Vaciptir.
Peki nasıl yapılır?
Namaz kılarken yaptığımız hatayı farkettiğimizde yani farzı geciktirip vacibi terk veya geciktirdiğimizde son oturuşta "Tahiyyat" okunduktan sonra sağa selam verilip "Allahu ekber" denilerek 2 secde daha yapılır ve son oturuş "Tahiyyat Salli Barik ve Rabbena" duaları okunarak selam verilerek tamamlanır.
Şimdi Farzlar ve Vacipler ; yani kılarken yaptıklarımızın hangisi Farz hangisi Vacip onu öğrenelim...
Okullarda bizlere öğretilen Namazın FARZLARI 12 dir, 6 sı içinden 6 sı dışından. Dışındakiler;
* Hadesten Taharet (Büyük kirlerden temizlenmek gusül gibi),
* Necasetten Taharet (küçük kirlerden temizlenmek idrar hayvan pisliği gibi),
* Setri Avret (Avret yerlerimizin kapalı olması),
* İstikbali Kıble (Kıbleye yönelmek),
* Vakit (Vaktin girmiş olması),
* Niyet (Niyet etmek)
İçindekiler ;
* İftitah Tekbiri (Allahu Ekber diye başalamak),
* Kıyam (Ayakta durmak) ,
* Kıraat Kuranı Kerim yada dua okumak),
* Ruku (Rükuya gitmek),
* Sucud (Secdeye gitmek),
* Kaidei Ahire (Son oturuşu yapmak)
Bu saydıklarımız farz olduğu için bunların TERK edilmesi namazı bozar sehiv secdesi ile telafisi yoktur. TEHİR leri durumda yapılan hataya bağlı olarak durum değişir. (Bknz. Sehiv secdesi gereken durumlar )
Namazın VACİPLERİ ise şunlardır;
* Namaza Allahu Ekber lafzı ile başlamak
* Fatiha suresini okumak (Diğer 3 imama göre Farzdır)
* Kuran okuyuşunun ilk iki rekata bağlı kılınması
* ilk iki rekatın her birinde bir defa Fatiha suresi okumak tekrarlamamak
* Fatiha suresini zammı sureden önce okumak
* ilk iki rekatta Zammı Sure okumak
* Yalnız başına namaz kılan kimsenin Öğle ve ikindi namazları ile gündüz kılacağı nafile namazları sessiz okuyarak kılması (sabah,akşam ve yatsı namazlarını dilerse aşikare kılabilir)
* Vitir namazında Kunut tekbiri almak ve kunut duası okumak
* Secde yaparken sadece alnı değil burnuda yere koymak
* 3 veya 4 rekatlı namazlarda ilk oturuş vaciptir
* Namazda Tadili Erkana riayet etmek
* Her oturuşta Tahiyyat okumak vaciptir
* Namaz içinde okunan secde ayetinden dolayı Tilavet secdesi yapmak vaciptir
* Namazların farzlarına riayet etmek yani kıyamdan secdeye gitmek yada secdeden kıyama geçmek araya başka şey sokmamak vaciptir
* Vacipleri bırakmamak yerinde yapmak vaciptir
* Namazın sonunda selam vermek (Bazı imamlara göre sadece sağ tarafa selam vermek namazı bitirmek için yeterlidir, sol tarafa selam vermek sünnettir.
Hangi durumlarda Sehiv secdesi gerekir?
1-) Fatihadan sonra zamm-ı sure okumayı unutarak rüku ya gitmek. (Rüku da
iken hatırlarsa, doğrulup sureyi okur, sonra tekrar rüku ya gider. Namazın
sonunda da sehiv secdesi yapar.)
2-) Unutarak Fatihayı iki kere
okumak.
3 - Vitir namazlarında tekbir ve kunut duasını unutmak. (Rüku da
iken hatırlasa, doğrulup kunut okumaz. Sonunda sehiv secdesini yapmakla
yetinir.)
4 - Dört rekatlı namazlarda, iki rekat kıldıktan sonra
oturmayı unutarak üçüncü rekata kalkmak, yani, ilk oturuşu terketmek. (Bu
durumda bakılır: Eğer namazı kılan kişi tamamen kalkmış veya kalkmaya daha
yakın bir durumda ise, oturmaz; namazı bitirip sonunda sehiv secdesi yapar.
Eğer oturmaya daha yakın bir halde ise, oturur; sonunda da sehiv secdesi
yapmaz. Tam kalktıktan sonra oturmak ise, namazı bozar.)
5 - Birinci oturuşta Tahıyyatı okuduktan sonra hemen
kalkmayıp salavatları ve duaları okumak yahut da bir rükün edâ edecek kadar
gecikmek. Bu durumda eğer salavattan okunan kısım bir cümle teşkil eder ise
(Allahümme salli ala Muhammedin demek gibi) namazın sonunda sehiv secdesi
yapılır. Fakat okunan kısım bir cümle teşkil etmemişse, sehiv secdesine gerek
yoktur.
6 - Dört rekatlı farz namazlarda, son rekatta oturmaksızın beşinci
rekata kalkılacak olsa, beşinci rekatın kıyam, kıraat ve rüku tamamlanıp
secdeye gidilmedikçe, dönüp tekrar oturulur. Tahıyyatdan sonra selam verilip
sehiv secdesi yapılır. Çünkü bu durumda farz olan son oturuş tehire
uğramıştır. Fakat beşinci rekat için secde yapılmış olursa, bu namaz nafileye
döner. Artık buna bir rekat daha ilave ederek, 6 rekatlık bir nafile namazı
kılınmış olur. Dolayısıyla sehiv secdesi de gerekmez.
7 - Dört rekatlı bir farz namazın son kadesinde teşehhüd
miktarı oturduktan sonra kalkan kimse, hemen oturup selam verir. Tekrar
Tahiyyat okumasına gerek yoktur. Hatta oturmadan ayakta bile selam verebilir.
Zira farz olan oturuşu yapmıştır. Yalnız ayakta selam vermekle sünneti
terketmiş olur. Sonunda ayrıca sehiv secdesi de lazımdır. Çünkü selam tehire
uğramıştır.
8 - İmama sonradan yetişen kimse, kendi kıldığı rekatlar içinde
hata yaparsa, o hatası için sehiv secdesi yapar.
9 - İmamın, açıktan okuması vacib olan yerlerde gizli; gizli
okuması vacib olan yerlerde de açık okuması... Meselâ öğle namazında Fatiha ve
zamm-ı sureyi sesli okuması, akşam namazında da içinden okuması gibi. Namazdaki
tesbih ve tekbirlerin cehren okunması, sehiv secdesini icab ettirmez.
10 - Namaz içinde Fâtiha okunduktan sonra hangi ayet veya sureyi
okuyacağı bir müddet tefekkür edilse, sehiv secdesi icab eder. Çünkü vacib
tehire uğramıştır.
11 - Tadil-i erkanın (Rüku, secde, kavme ve celsede, her uzvun hareketsiz ve sakin olup, bir miktar durmaya tadil-i erkan denir. Yani rukudan ayağa kalktığımızda dimdik bir süre duracağız,ilk secdeden oturuşa geçtiğimizde dimdik bir süre duracağız sonra ikinci secdeye gideceğiz gibi... ) terki, sehiv secdesini gerektirir.
12 - Namazda sehiv secdesini icab eden birkaç hatadan dolayı tek
sehiv secdesi yeterlidir.
Sehiv secdesinde, iki secde ile Tahiyyatı okumak ve selam
vermek vacibdir. Tahiyyat tan sonraki salavat ve dualar ve secdedeki tekbirler
ve tesbihler ise sünnettir.
* Bir namaz içinde, o namazın rekatları sayısında şüphe etmek,
namaz kılan kimse vesveseli biri değilse, kılınan namazı iptal eder. Yeniden
kılmak gerekir. Nitekim vakit varken, namazı kılıp kılmadığın da tereddüd eden
de o namazı kılar. Namazı tamamladıktan sonra rekat sayısında şüpheye itibar
yoktur. Ancak noksan kıldığını kesin olarak anlarsa namazı yeniden kılar.
Elhamdülillahi Rabbilalemin, essalatü vesselamü
ala resulina Muhammedin ve ala alihi ve sahbihi ecmain.
Ya Rabbi, kıldığımız namazları kabul eyle! Ahir ve akıbetimizi hayreyle! Son nefesimizde kelime-i tevhid söylememizi nasip eyle! Ölmüşlerimizi af ve mağfiret eyle! AMİN AMİN TAHA VE YASİN...
